چرخ لنگ سامانه مسافربري کرمانشاه

پريسا عباسي – گروه گزارش
هر کدام از ما همه روزه در رفت و آمد با وسيله‌هاي نقليه عمومي داخل شهري هستيم که در وهله اول اتوبوس و بعد هم تاکسي هاي درون شهري در روند حمل و نقل همگاني نقش مهمي را ايفا مي کند. يکي از راه‌هاي جلوگيري از تردد خودرو‌هاي تک سرنشين و عدم استفاده مردم از خودرو‌هاي شخصي وجود سامانه مسافربري مناسب است. متاسفانه در کرمانشاه طي دهه هاي اخير مسئولين شهري نتوانسته اند تغيير محسوسي در اين سامانه ايجاد کنند. خدمات رساني ضعيف اتوبوس‌هاي داخل شهري، عدم وجود سامانه اتوبوس تندرو(BRT) علي رغم قولي که شهرداران کرمانشاه در دوره‌هاي قبل داده اند و خصوصي شدن اين بخش بدون برنامه مشخص و مدون موجب شده است که بيشترين حجم جابجايي مسافر به سمت تاکسي و مسافربرهاي شخصي برود. با توجه به اينکه حمل و نقل آسان و ارزان مي تواند شهروندان را براي عدم استفاده از خودرو‌هاي شخصي راضي نگه دارد به همين خاطر بخش عمده‌اي از مردم خودرو شخصي خود را به تاکسي ترجيح مي دهند. حجم بالاي خودروهاي شخصي در خيابانهاي شهر مديريت شهري را مجبور به احداث تقاطع هاي غير همسطح، خيابان‌هاي عريض و طرح‌هاي ترافيکي هزينه بر مي کند.
اتوبوسراني کرمانشاه هر روز بدتر از ديروز
خبرنگار هفته نامه ميلکان براي پيگيري گزارش به گفتگو با مسافرين اتوبوس‌هاي داخل شهري پرداخته است. هنگامي که با مسافرين به مصاحبه مي نشينم گويي دل پر خوني از نحوه ي خدمات رساني اتوبوس ها دارند که تنها منتظر تلنگري هستند که صحبت هايشان‌ به گوش مسئولين برسد.
در ترمينال شماره يک کرمانشاه واقع در ضلع شرقي ميدان آزادي با خانم جواني که تنها سرايستگاه شهرک باهنر ايستاده بود به گفتگو نشستم. او گفت: حدودا ۴۵ دقيقه است که اينجا هستم اما دريغ از يک اتوبوس براي مسير شهرک باهنر. او افزود: مشکل تنها اينجانيست هنگامي که اتوبوس مي آيد ممکن است حدود نيم ساعت تا يک ساعت منتظر بمانيم که راننده ي اتوبوس به ميزان دلخواهش مسافر جمع شود تا حرکت کند.
به باجه مسئول خط مراجعه کردم او مي گويد: مسافر اين خط کم است و ما يک اتوبوس را براي يک نفر راهي نميکنيم .
اين تنها مشکل شهرک باهنر نبود مسافرين شهرک هاي ديگري نيز هستند که از کمبود اتوبوس و همچنين نداشتن نظافت در اتوبوس‌ها مي‌نالند. پسر جواني که آن طرف تر متوجه صحبت هاي ما بود گفت: نظافت در مقابل نبود اتوبوس چيزي نيست ما اگر اتوبوس معطلي نداشته باشد با اين مسئله مشکلي نخواهيم‌ داشت.
به سراغ زن جواني مي‌روم او مي‌گويد: مشکل ترمينال هاي ما تنها کمبود اتوبوس نيست اگر نگاهي به اين ترمينال بياندازيد متوجه مي شويد که يک سطل زباله وجود ندارد به همين دليل که ترمينال هميشه بسيار کثيف و پراز آشغال است او گفت: آب سرد کن سرويس بهداشتي تميز و سالم جزء امکانات بديهي و اوليه براي هر شهر است که آن هم متاسفانه نيست.
به ايستگاه حافظيه رفتم. نيمکت هايش پربود. مسافرين زيادي منتظر آمدن اتوبوس بودند اما انگار در ترمينال شماره يک بودن يا نبودن مسافر دردي را دوا نميکرد راننده هاي اتوبوس بايد به ميزان دلخواه مسافرين را جمع ميکردند که بتوانند حرکت کنند.
به سمت پيرمردي رفتم که به عصايش تکيه داده بود از او در مورد وضعيت تردد اتوبوس ها پرسيدم او نيز مانند بقيه مسافرين شکايت کنان گفت: اينجا اتوبوس ندارد نه اينکه نداشته باشد نگاهي به آنجا بيانداز اتوبوس‌هاي زيادي هستند اما نميدانم چرا کنترلي بر نحوه ي تردد آنها وجود ندارد ما هميشه حدودا يک ساعت را منتظر مي‌مانيم که اتوبوس بيايد بعد از آن هم تا اتوبوس به صورت کامل پر نشود راننده حرکت نميکند.
خانم جواني که در گوشه ايي نشسته بود با جمله‌ي خانم شما خبرنگاريد؟ شروع به صحبت کرد او گفت: چندين مرتبه شکايت کردام اما به دليل پروسه طولاني از ادامه دادن شکايت منصرف شده ام .
وي ادامه داد: تنها به اتوبوس هاي بالاشهر رسيدگي خوبي مي شود. انگار چاره اي جز تحمل اين وضعيت نيست من روزانه چندين مرتبه رفت و آمد دارم به همين دليل مجبورم از اتوبوس استفاده کنم که طي روز چندين ساعت را فقط در انتظار اتوبوس هستم .
اين وضعيت نا بسامان در ايستگاه هاي شهرک تعاون ، ميلاد، معلم و… وجود داشت .
تنها ايستگاه فردوسي بود که از نحوه ي تردد اتوبوس ها راضي بودند اما بازهم از نظافت رعايت نشده در اين ايستگاه مي‌گفتند.
مرد جوان ديگري گفت: کاش براي اين مسيرهاي کم اتوبوس ،ميني بوس قرار دهند که مشکل رفت و آمد ها بر طرف شود.
با نگاهي اجمالي به وضعيت ترمينال شماره يک احساس کردم شايد حق با آن خانمي بود که گفت تنها به وضعيت اتوبوس‌هاي فردوسي رسيدگي مي‌شود که اين بسيار ناراحت کننده بود. وارد ترمينال شماره دو شدم مسافرين در مسيرهاي فردوسي، بهار و خيام از وضعيت رفت و آمد اتوبوس‌ها گله‌اي نداشتند .
اما شهرک پرديس و صدرا از وضعيت خدمات رساني ناراضي بودند. خانمي که منتظر اتوبوس بود گفت: مشکل اينجاست که بايد منتظر بمانيم اتوبوس پرديس بيايد بعداز حدود يک ساعت معطلي که اتوبوس حرکت ميکند بايد منتظر باشيم که اتوبوس صدرا بيايد.
به ايستگاه دولت‌آباد رفتم دختري جوان درحالي که به ميله ايستگاه اتوبوس تکيه داده بود گفت: چندين بار اعتراض کرديم آنها مي گويند مسافرين صندلي هاي اتوبوس را مي شکنند و‌ به همين دليل است که به اين مسير رسيدگي نمي‌شود.
مسير هاي الهيه و شهرک هاي اطراف آن نيز با وجود کارسان بسيار اوضاع را راضي کننده اعلام کردند.
مسافرين ايستگاه رسالت ،کيهانشهر و آرياشهر که در ايستگاه نشسته بودند گفتند اوايل اتوبوس کم بوده اما سه مسيري شدن اتوبوس ها و وجود کارسان ها وضعيت را بسيار راحت تر کرده به گونه‌اي که چون اوايل مشکل رفت و آمد اتوبوس را نداريم.
به سمت کانکسي رفتم که مسوول خط و راننده هاي اتوبوس در آنجا بودند از نبود اتوبوس گفتم اما آنها نيز بشدت شاکي بودند گويا مشکل اتوبوسراني زنجيره اي‌ است.
راننده ي جواني که در کانکس نشسته بود گفت: اتوبوس روزانه مخارجي دارد مثلا حدود ۴۰ هزار تومان گازوييل و هزينه هايي از جمله روغن و … اوايل مبلغي را بعنوان يارانه دريافت ميکرديم که آن را نيز قطع کردند. او گفت: آيا درست است که من براي يک نفر اتوبوس را به حرکت بياندازم ؟ چه کسي مخارج خانواده مرا تامين مي‌کند؟ راننده‌ي ديگري گفت: اتوبوسراني کرمانشاه هيچ خدماتي به ما ارائه نمي دهد و تنها انتظار دارد که ما گوش به فرمان آنها باشيم.
وي گفت : شهر ما مديران دلسوزي ندارد وگرنه کلان شهري مانند کرمانشاه نبايد اين اوضاع ترمينال هايش باشد.
راننده اي نيز که از سرويس برگشته بود گفت: بعضي از خط‌ها بايد دولتي شود که مشکل حمل ونقل نيز به سرعت برطرف شود و يا اينکه بخش خصوصي را نيز حمايت کنند.
راننده ۳۵ ساله ي ديگري با بيان اينکه ما در اسفند سال۱۳۹۵ به مدت چهار روز اعتصاب کرديم گفت: اين مدت براي اختلال در تردد يک کلان شهر مدت کمي نيست اما اگر قصد رسيدگي به اين وضعيت را داشتند همان زمان موقعيت مناسبي براي اين کار بود. ما سالانه مبلغ پنج ميليون تومان براي بيمه پرداخت مي کنيم .تنها آب سرد کن داخل کانکس را ما راننده ها با همت خودمان خريديم.
براي پاسخ به اين پرسش‌ها و شکايات مسافرين و رانندگان به سراغ معاون سازمان اتوبوسراني کرمانشاه رفتيم.
براي هر چهار هزار نفر يک دستگاه اتوبوس در شهر کرمانشاه وجود دارد
معاون سازمان اتوبوسراني کرمانشاه در گفتگو با خبرنگار ميلکان گفت: ناوگان اتوبوسراني کرمانشاه ۳۴۲دستگاه اتوبوس دارد که در ۵ منطقه کاري به ۵۲ خط در ۸۵۰ ايستگاه خدمات رساني مي کنند.
کاوه مردافکن با بيان اينکه از ۳۴۲ دستگاه ۲۶۰ دستگاه در خطوط مشغول فعاليت هستند تصريح کرد: عمر متوسط هر اتوبوس حدود ۸ سال است اما بسياري از اتوبوس‌هاي کرمانشاه به مرز ۱۰ سال رسيده‌اند که بايد برابر با سياست سازمان از گردونه خارج شوند يا سند اتوبوس ها انتقال پيدا کند. وي گفت: سازمان در سنوات گذشته ۵۰ اتوبوس فرسوده بازسازي شده را مجددا به ناوگان برگرداند تا مدت ۵ سال در خطوط فعاليت کنند تاحداقل ظرفيت موجود را حفظ کنيم . وي افزود: پيگيري‌هايي از سوي شهرداري کرمانشاه صورت گرفته که بتوانيم با پرداخت تسهيلات پست بانک ۵۰ دستگاه اتوبوس جديد به ناوگان اضافه کنيم که احتمالا تا اواخر سال آينده تحويل داده مي شود.
معاون سازمان اتوبوسراني کرمانشاه در رابطه با يارانه هاي اتوبوسراني ها خاطرنشان کرد: اين يارانه ها در اختيار اتوبوسراني،شهرداري و يا ارگان هاي ديگر نيست. اين موافقت هايي هستند که از طريق وزارت کشور و به صورت کلي به اتوبوسراني هاي کل کشور تخصيص پيدا مي کند.
وي گفت : از سال ۹۴ به دليل مشکلات اقتصادي مالکين اتوبوس‌هاي داخل شهري يارانه دريافت نکرده اند.
مردافکن در رابطه با خط‌هايي که مسافرينش از نحوه آمد و رفت اتوبوس ها و توقف بي جا و طولاني مدت در سر ايستگاه ناراضي بودند گفت: بعد از خصوصي شدن اتوبوس ها اين مشکلات بيشتر شده که و صرفا به اين دليل است که اتوبوس‌ها مخارج زياد و هزينه هاي سرسام آوري دارند و همين مسئله باعث شده که رانندگان حتي خارج از ايستگاه نيز براي سوار کردن مسافرتوقف کنند.
وي تاکيد کرد: ما هم براي دولتي شدن بعضي از خطوط صرفا براي رفاه حال مسافرين موافقيم.
معاون سازمان اتوبوسراني کرمانشاه در رابطه با الکترونيکي شدن کارت‌ها تصريح کرد: بعضي از قراردادها را با شرکت انجام داديم اما بدليل به مشکل برخوردن به مدت زمان بيشتري احتياج داريم .
وي در خصوص وضعيت نابسامان ترمينال ها و ايستگاه ها بيان داشت: اين موارد در حوزه مبلمان شهري است و بايد شهردار مربوط به هرمنطقه آن را پيگيري کند. البته ما آماده واگذاري اين بخش به بخش خصوصي هستيم اما هنوز ازسوي سرمايه گذار براي اين همکاري رغبتي نشان داده نشده است.
مردافکن در پايان گفت: سيستم اتوبوسراني يک سيستم سوددهي نيست ، هزينه و درامد باهم همخواني ندارد . اتوبوسراني در خدمت مردم است و مردم بايد اين ناوگان راحمايت کنند ودر حفظ سلامت اتوبوس‌ها کوشا باشند.
مسافربرهاي شخصي بزرگترين دغدغه تاکسيداران کرمانشاه
بخش ديگري از سامانه حمل و نقل دورن شهري ناوگان تاکسيراني مي‌باشد. خوشبختانه طي سالهاي اخير با توجه به نوسازي اين ناوگان شاهد تغيير محسوسي در اين بخش بوده‌ايم . اما اين بخش نيز هنوز مشکلات خاص خود را دارد. حضور مسافربرهاي شخصي به علت بالا بودن نرخ بيکاري اين استان و حضور رانندگان شهرهاي اطراف در شهر کرمانشاه موجب نگراني و نارضايتي رانندگان تاکسي شده است. برخي از راننده‌ خودرو هاي شخصي نيز اقدام به نصب تابلو تاکسي بر روي سقف خودرو و کشيدن خط شطرنجي بر روي خودرو مي کنند که اين کار مسافريني را که قصد استفاده از تاکسي را دارند به اشتباه مي اندازند.
بخش ديگري از خدمت رساني در حوزه سازمان تاکسيراني مربوط به آژانس‌هاي مسافربري است که متاسفانه در اين بخش نابساماني بيشتر از حوزه تاکسي هاي سطح شهر به چشم مي‌خورد. بخش اعظمي از خودروهايي که در آژانس فعاليت دارند فاقد کارت شهري و خودرو تاکسي هستند و معمولا از خودروهاي شخصي در اين بخش بهره مي‌برند. حدود ۱۰ سال پيش طرحي اجرا شد قرار شد که طبق آن بايد خودروهاي فعال در آژانس سبز رنگ و ساماندهي شوند که اين طرح نيز همچون بسياري از طرح‎هاي ديگر نيمه کاره رها شد.
راننده تاکسي ميانسالي در گفتگو با خبرنگار ميلکان گفت:متاسفانه وجود ماشين هاي شخصي و عدم کنترل و نظارت آنها حسابي به کار و کاسبي ما لطمه وارد کرده است و متاسفانه هيچ دستگاهي بر اين موضوع رسيدگي نمي کند.
پيرمرد ديگري که او نيز راننده تاکسي بود به ميان صحبت هايمان آمد و گفت: پليس راهنمايي و رانندگي بايد اين موضوع را کنترل کند در حاليکه تنها دست روي دست نهاده و کمکي به ما قشر ضعيف جامعه نمي کند او گفت: حدودا سال گذشته سازمان تاکسي راني به ماشين هاي شخصي تذکر داد اما به دليل پيگيري نکردن آن همچنان ما با اين مسئله دست و پنجه نرم ميکنيم و صدايمان را کسي نمي شنود.
راننده ي ديگري اظهار داشت: متاسفانه در کلان شهر کرمانشاه در خصوص استفاده از تاکسي فرهنگ سازي نشده است و بيشتر مردم با ماشين هاي شخصي تردد مي کنند. شايد بتوان گفت موضوعي که بيش از همه موجب ناراحتي راننده هاي تاکسي شده است وجود همين ماشين هاي شخصي است.
بحث ترافيک داخل شهري، کم درآمدي و نبود بيمه و… مسائلي است که رانندگان تاکسي را رنج مي دهد.
به صورت مستمر با مسافربر‌هاي شخصي برخورد مي‌کنيم
مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاکسيراني شهرداري کرمانشاه گفت: يكي از معضلاتي كه سازمان تاكسيراني با آن درگير است بحث وجود مسافربران شخصي غيرمجاز است كه باعث اخلال در نظم شهر و امنيت شغلي تاكسيرانان شده است. از اين رو برابر آئين نامه راهنمايي و رانندگي حمل مسافر توسط خودروهاي شخصي غيرمجاز ممنوع بوده و در همين راستا اين سازمان با همكاري و هماهنگي مقام محترم قضائي و پليس راهور از ابتداي طرح برخورد با اين دسته از خودرو ها تا كنون تعداد ۲ هزار و۷۸۱ دستگاه خودرو مسافربر شخصي غير مجاز توقيف و اعمال قانون شده اند و اين طرح كماكان ادامه دارد.
سجاد سليماني در خصوص وضعيت نابسامان تاكسي‌هاي ميدان آزادي که يكي از عوامل ترافيك در سطح شهر است بيان داشت: در بحث وضعيت ميدان آزادي از آنجايي كه هسته مركزي شهر محسوب مي شود و اكثر اياب و ذهاب شهروندان به ميدان آزادي ختم خواهد شد. از اين جهت بار ترافيكي آن نسبت به ساير خطوط شهر بيشتراحساس مي‌شود. ضمن اينكه در محدوده ميدان آزادي حدود ۴۷ ايستگاه تاکسي وجود دارد كه اين تمرکز يکي از عوامل وجود بار ترافيکي در مرکز است. علاوه بر اين در حال حاضر به علت وجود كارگاه مترو عملاً خيلي از اين ايستگاه ها بلا استفاده شده است.
وي يكي ديگر از دلايل گره هاي ترافيکي در ميدان آزادي را عدم وجود زيرساخت هاي لازم جهت احداث ايستگاه تاكسي بيان داشت و گفت: در حال حاضر با وجود بافت موجود احداث ايستگاه تاكسي از نظر ترافيكي مقدور نمي باشد.
مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاکسيراني شهرداري کرمانشاه اظهار داشت:نوسازي تاكسيهاي فرسوده از طريق ثبت نام در دفاتر پيشخوان دولت انجام خواهد گرفت كه در مراحل بعد از سوي سازمان معرفي به بانك و پس از تكميل پرونده از سوي بانك و پذيرش نمايندگي هاي ايران خودرو جهت تحويل خودرو جديد معرفي خواهد شد.
وي در رابطه با وام تاکسي گفت: يکي از خواسته‌ها و پيگيرهاي زيادي که از سوي اين سازمان جهت تعويض تاکسي‌هاي فرسوده به عمل آمد ميزان درصد وام کمتر براي نوسازي تاکسيهاي فرسوده بود اما با توجه به اين که اين دستوالعمل مصوبه بانک مرکزي بود و براي تمام تاکسيرانيهاي کشور يکسان است و مبلغ وام ۲۰ميليون تومان با کار مزد ۱۶ درصد با باز پرداخت چهار ساله در نظر گرفته شده است.
سليماني در خصوص آژانس هاي تاكسي تلفني گفت:در آژانس‌هايي كه تحت پوشش سازمان تاكسيراني مشغول به خدمات رساني به شهروندان هستند برابر آئين نامه سازمان تاکسيراني بايد ۵ سال از مدل سال پائين تر باشند تا بتوانند در آژانس فعاليت نمايند. علاوه بر اين خودروهاي بكارگرفته شده در آژانس، ضمن داشتن كليه شرايط از نظر فردي و خودرويي بايد داراي علائم مشخصه آژانس همچون تابلو .كد و نوار شطرنجي بر روي كاپوت جلو و عقب باشند.
وي افزود: در خصوص تاكسي الكترونيكي چندين درخواست از سوي متقاضيان به سازمان ارجاع شده كه اين سازمان نيز پيش نويس آئين نامه و ضوابط چگونگي تأسيس تاكسي الكترونيكي را تهيه و جهت تصويب به شوراي اسلامي شهر ارسال کرده است كه به محض تصويب، كارهاي قانوني و اجرايي آن اجراء خواهد شد.
وي در رابطه با شركت‌هايي که تاکسي‌ها در گذشته زير نظر آنها فعاليت داشتند گفت:در حال حاضر حدود ۴۰ شركت حمل و نقل درون شهري تحت نظر اين سازمان در حال خدمات رساني هستند كه اهم فعاليت آنها با توجه به آئين نامه كارگروه ماده ۱۸ دانش آموزي در امر سرويس مدارس فعاليت مي‌باشد.
ضمن اينكه شركتهايي كه در ساليان گذشته تاسيس شده بودند و تاكسي ها بايد بابت خدمات كميسيون پرداخت مي نمودند منحل گشته و تمامي تاكسيها زير نظر سازمان تاكسيراني شهر كرمانشاه مشغول به خدمات رساني مي باشند.
مديرعامل سازمان مديريت و نظارت بر تاکسيراني شهرداري کرمانشاه، افزود:تاكسي‌هايي كه در پايانه مسافربري شهيد كاوياني مشغول خدمات رساني هستند زير نظر شركت حمل و نقل شيرين سفر زاگرس كه تحت پوشش اين سازمان مي باشد در حال فعاليت هستند و تاكسيهاي فرودگاه نيز زير نظر سازمان تاكسيراني مشغول خدمات رساني مي باشند كه بيش از ۸۰ درصد از تاكسيهاي فرسوده با عمر بيش از ده سال در فرودگاه نوسازي شده اند.
او در ادامه گفت:در شهر كرمانشاه حدود ۹۳۰۰ دستگاه تاكسي اعم از گردشي، خطي و آژانس تاكسي تلفني مشغول به خدمات رساني به شهروندان هستند كه روزانه حدود هشتصد هزار نفر سفر جابجايي مسافر دارند و تعداد ۲۸۰ آژانس تاكسي تلفني تحت پوشش است با حدود ۲۰۵۱ راننده كه در آژانس‌ها مشغول به فعاليت مي باشند.
گفتني است که در گفتگويي که با مسافرين تاکسي در سطح شهر صورت گرفت اکثر قريب به اتفاق آنها از نحوه عملکرد رانندگان و نيز وضعيت سازمان تاکسيراني ابراز رضايت کردند.