بسیاری از کسبه در صنوف مختلف، پیادهرو مقابل مغازههای خود را اشغال کردهاند و در برخی خیابانها تنها یک لاین باریک برای عبور خودرو و عابر باقی مانده است.
نظم شهر گاهی به دست خود متولیان بر هم زده میشود. وقتی مجوز نمایندگی مجاز خدمات پس از فروش خودرو در یک خیابان کوچک صادر میشود یا برای نمایندگیهای تعیین خسارت بیمه در معابر کمعرض مجوز داده میشود، نمیتوان از شهروندان انتظار رعایت نظم و انضباط شهری داشت.
سالهاست مدیران شهری وعده خروج گروههایی از مشاغل مزاحم به خارج از شهر را میدهند. اما در عمل، نه تنها این مشاغل از محلات قدیمی خارج نشدهاند، بلکه به تدریج در حال نفوذ به خیابانهای مرکزی شهر نیز هستند.
شهرداری کرمانشاه اخیراً اقداماتی برای مقابله با این بینظمی آغاز کرده است. برخورد با مغازهدارانی که پیادهرو را اشغال کردهاند، در قالب اجرای طرحی مشخص، قدمی مثبت به شمار میرود. با این حال، درگیریها و تنشهای ایجادشده میان مغازهداران و نیروهای اجرائیات نشان داد که مقابله صرف با معضل، بدون برنامهریزی جامع و بدون درک ریشههای اجتماعی آن، آسیبهای اجتماعی و تنشهای شهری را افزایش میدهد.
آنچه مسلم است، نظم شهری تنها با صدور دستورالعمل و برخورد قهری برقرار نمیشود. برای حل ریشهای این مشکلات، باید ابتدا زیرساختهای مناسب فراهم شود. ایجاد بازارچههای موقت برای دستفروشان، تعیین مکانهای مشخص برای فروش خودروهای دستدوم، ساماندهی فعالیت مکانیکیها در نقاطی مشخص از شهر و ارائه تسهیلات به کسبه برای عدم تصرف پیادهروها، بخشی از اقداماتی است که باید در کنار اجرای قانون مدنظر قرار گیرد.
آموزش شهروندی و فرهنگسازی مداوم در کنار اقدامات سختافزاری میتواند روند تثبیت نظم را شتاب بخشد. تجربه شهرهای موفق نشان داده است که مشارکت خود مردم، آگاهیبخشی رسانهها و آموزش مداوم، راهگشاتر از اقدامات صرفاً تنبیهی خواهد بود.
کرمانشاه شهری با ظرفیتهای بینظیر تاریخی، فرهنگی و اقتصادی است. حفظ و ارتقای چهره این شهر، مستلزم رعایت حقوق عمومی، حفظ منظر شهری و احترام به حریم پیادهروهاست. بدون تردید، عزم جدی مدیریت شهری در کنار همراهی مردم میتواند چشماندازی متفاوت از نظم و زیبایی را برای کرمانشاه به ارمغان آورد.
شاید وقت آن رسیده باشد که به جای پاک کردن صورت مسئله یا برخوردهای مقطعی، شهرداری با نگاهی همهجانبه، نظامی پایدار برای نظم شهری طراحی کند؛ نظمی که هم حقوق شهروندان را پاس بدارد و هم پاسخگوی مشکلات اقتصادی و معیشتی گروههای مختلف باشد.
نظم و انضباط شهری، سالهاست که در کلانشهر کرمانشاه به یک مطالبه جدی شهروندان تبدیل شده است.
اگرچه در ماههای اخیر شهرداری کرمانشاه اعلام کرده که برخورد با تصرفکنندگان پیادهروها در دستور کار قرار گرفته و به گفته شهردار محترم، برقراری نظم شهری به عنوان یکی از برنامههای مهم سال جاری معرفی شده، اما وضعیت خیابانهای مرکزی شهر نشان میدهد این مسیر هنوز طولانی و پرچالش است.
بخشی از مشکلات امروز، نتیجه سالها رهاسازی و بیتوجهی به اصول مدیریت شهری است. طی این سالها، فضای پیادهروها و خیابانها به حال خود رها شد و این وضعیت در ذهن بسیاری از دستفروشان و مغازهداران، تبدیل به یک «حق» تثبیتشده گردید. حالا که شهرداری میخواهد این اشغال فضاهای عمومی را ساماندهی کند، طبیعی است که با مقاومتهایی همراه شود.
عنوان «کرمانشاه؛ شهر اول بیکاری کشور» خود به عاملی دامنزننده برای بسیاری از ناهنجاریهای این شهر تبدیل شده است. نمونههای آشکار این نابسامانی را میتوان در خیابانهایی چون نوبهار، مدرس و دبیر اعظم مشاهده کرد؛ جاهایی که پیادهروها به طور کامل به تسخیر دستفروشان درآمدهاند.
مدیریت استان در سطوح مختلف نمیتواند به بهانه مشکلات اقتصادی و بیکاری، اجازه دهد که با اشغال پیادهروها، حقوق ابتدایی عابران پایمال شود.